ابراهیم فلاح؛ سجاد شفیع پور
چکیده
اگر تحلیل گفتمان بهمثابه یک روش کیفی در تحقیق در نظر گرفته شود آنگاه با بررسی دیدگاه یا نگرش غالب بر متون در گردش در جامعه و اینکه چه دیدگاهی با کدام زیربنای فکری، یک متن مشخص را تولید کرده میتوان از این طریق حوزههای معنایی در گردش در جامعه که بهدنبال تغییر یا سلطه شکلگیری ذهنیت اجتماعی است را آشکار نمود. در این زمینه مدل ...
بیشتر
اگر تحلیل گفتمان بهمثابه یک روش کیفی در تحقیق در نظر گرفته شود آنگاه با بررسی دیدگاه یا نگرش غالب بر متون در گردش در جامعه و اینکه چه دیدگاهی با کدام زیربنای فکری، یک متن مشخص را تولید کرده میتوان از این طریق حوزههای معنایی در گردش در جامعه که بهدنبال تغییر یا سلطه شکلگیری ذهنیت اجتماعی است را آشکار نمود. در این زمینه مدل تحلیل سه سطحی فرکلاف براساس توصیف، تفسیر و تبیین میتواند مؤثر باشد. از سویی قرآن کریم نیز با بهکارگیری نشانههای مفهومی در قالب کل معناداری همچون سوره شمس سعی در تغییر یا اصلاح کنشهای اجتماعی داشته است. بر همین اساس میتوان با الهامگیری از روش فرکلاف در سورههای قرآن، با تحلیل ساختار متنی همچون واژگان و جملات در سطح توصیف و تطبیق آن با بافت موقعیت در سطح تفسیر گفتمان حاکم، نقش و رابطه آن با گفتمآنهای موجود در سطح جامعه را تبیین نمود. این پژوهش با رویکرد توصیفی- تحلیلی سعی بر آن دارد تا با الهامگیری از روش انتقادی فرکلاف زمینه تحلیل سوره شمس را بهمثابه یک گفتمان فراهم نموده و کارکرد اجتماعی آن را تبیین نماید. نتایج حاصله نشان خواهد داد که گفتمآنهای سوره شمس در محوری مقاومتی با گفتمآنهای موجود سطح جامعه سعی در تبیین نظام ارزشی اسلام دارد.