TY - JOUR ID - 3843 TI - پژوهشی در تبیین معنای «اتقوا الله» و تفسیر آن JO - پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن JA - QURAN LA - fa SN - 2322-3804 AU - رفعت‌نژاد, محمدنقی AU - مؤمنی, محمدامین AD - استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه پیام نور قم AD - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 5 IS - 2 SP - 99 EP - 112 KW - تقوا KW - اتقوا KW - تقوای خدا KW - فعل «وقی» KW - هیئت فعل اتَّقی DO - 10.30473/quran.2017.3843 N2 - واژه تقوا و مشتقات آن به‌ویژه فعلِ «إتّقی» از واژگان بسیار پرکاربر در فرهنگ و متون دینی اسلام به‌ویژه آیات و روایات است. اهمیت معناشناسی این واژه پیش از هر چیز و پیچیدگی نسبی مفهومی آن از یکسو و برداشت‌های نادرست معنایی از آن از سوی دیگر سبب شد تا با پژوهشی کامل به معناشناسی این واژه و مشتقات آن به‌ویژه «اتقی» بپردازیم. در مقاله پیش رو مباحث معناشناسی این واژه و برخی مشتقاتش در 4 محور به بحث گذارده شده است: 1. ریشه تقوی و صیغه آن 2. معنا و مفهوم دقیق ریشه مشتقات (وقی)؛ 3. معنا و مفهوم هیئت فعل اتّقی؛ 4. معنای اتقوا الله و مقصود از آن. در این مقاله به اثبات می‌رسد که این ماده در تمام کاربردهای خود بر نوعی حفظ و نگهداری دلالت می‌کند و اتّقاء از چیزی به معنای محافظت شدن و مصون ماندن از امری است که انسان از گزند او در امان نبوده؛ درنتیجه از او ترسیده و دوری می‌گزیند. باب افتعال در این واژه معنای مطاوعه را می‌رساند. تقوای خدا و اتقای از او در حقیقت اتقای از صفات جلالیه و عذاب اوست و جمله اتقوا الله و مانند آن از اوامر انذاری بوده و در مقام تخویف و تحدیر به کار می‌رود. شیوه پژوهش در این مقاله توصیفی- تحلیلی با استفاده از نظریات بزرگان به‌ویژه اهل لغت و با به‌کارگیری روش استنباطی و اجتهادی است. UR - https://quran.journals.pnu.ac.ir/article_3843.html L1 - https://quran.journals.pnu.ac.ir/article_3843_3b21c8b19b48e23f432f5d9090b78818.pdf ER -