TY - JOUR ID - 6418 TI - اصول اخلاق تفسیر قرآن کریم؛ ملاحظات، مقدمات، چالش‌ها و پیشنهادها JO - پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن JA - QURAN LA - fa SN - 2322-3804 AU - فرامرز قراملکی, احد AU - جلیلی, سید هدایت AU - قدمی جویباری, هاجرخاتون AD - استاد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تهران AD - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی کرج AD - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه پیام نور تهران Y1 - 1970 PY - 1970 VL - 8 IS - 1 SP - 25 EP - 44 KW - اخلاق تفسیر KW - اصول اخلاقی KW - قواعد اخلاقی KW - حقوق KW - اصول اخلاق تفسیر DO - 10.30473/quran.2019.6418 N2 - تفسیر قرآن به‌منزله کنش اختیاری مفسران، افزون بر بایسته‌های هرمنوتیکی و روش‌شناختی، مشمول بایسته‌های اخلاقی است. این بایسته‌ها مفسر را در دوراهی‌های انتخاب، یاری می‌کنند. التزام به اخلاق تفسیر منوط به وجود اصول اخلاقی برای تفسیر، آگاهی نسبت به آنها و نیز اراده معطوف به کاربست آنهاست. اصول اخلاقی تفسیر نیز به‌ نوبۀ خود باید مستدل و مستند به اصول اخلاقی عام باشد. از این رو، تدوین و تبیین اصول برای اخلاقی کردن ساحت تفسیر متن با چالش‌هایی روبه‌روست. با عبور از این چالش‌ها، می‌توان اصولی عام برای تفسیر هر متن پیش نهاد و برای متون ویژه و خاص، اصولی ویژه. از این میان، قصدمندی ماتن، حمل بر صحت، مواجهۀ تحلیلی و نقادانه با متن، پرهیز از ساده‌سازی و قوی‌سازی متن را می‌توان به‌عنوان اصول عام اخلاقی برای تفسیر متون برشمرد و مواردی چون: محوریت ارادۀ الهی در انتساب معنا به متن؛ پایبندی به قواعد تفسیر؛ احتیاط علمی و پرهیز از مواجهۀ خام و عجولانه در بیان معانی آیات؛ تمایز بین بیان متن و درباره متن؛ پرهیز از اتّباع متشابه؛ پایبندی به انصاف و مواجهۀ عادلانه؛ انتقادپذیری و توجه به خرد جمعی؛ امانت‌داری در نقل؛ آگاهی از مبانی کلامی و اعتقادی مربوط به قرآن و مؤلف قرآن؛ اصلاح نفس و آرایش نفس به فضائل اخلاقی. UR - https://quran.journals.pnu.ac.ir/article_6418.html L1 - https://quran.journals.pnu.ac.ir/article_6418_07b7780d924332d92ba6ad13c8dec737.pdf ER -