با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی قرآن و عهدین ایران
بازشناسی مفهوم «إذن» در معجزات انبیاء در قرآن با تأکید بر معجزات حضرت عیسی علیه‌السلام

محمدرضا حاجی اسماعیلی؛ فایضه علی عسگری

دوره 7، شماره 1 ، مهر 1397، صفحه 11-28

https://doi.org/10.30473/quran.2018.5209

چکیده
  در اسلوب زبانی قرآن هر یک از واژگان در جای خود مفهومی خاص را افاده می‌کنند. واژه «إذن» را می‌توان از این نوع دانست که در بحث معجزات پیامبران و به‌ویژه درباره حضرت عیسی علیه ‌السلام کاربرد آن بارزتر است. پژوهش حاضر واژه «إذن» را در لغت و سپس گستره استعمال آن را در ساختار زبانی قرآن واکاویده و دریافته این واژه را نباید براساس ...  بیشتر

گفتمان‌کاوی انتقادی سوره شمس بر اساس الگوی فرکلاف

ابراهیم فلاح؛ سجاد شفیع پور

دوره 7، شماره 1 ، مهر 1397، صفحه 29-42

https://doi.org/10.30473/quran.2018.5210

چکیده
  اگر تحلیل گفتمان به‌مثابه یک روش کیفی در تحقیق در نظر گرفته شود آنگاه با بررسی دیدگاه یا نگرش غالب بر متون در گردش در جامعه و اینکه چه دیدگاهی با کدام زیربنای فکری، یک متن مشخص را تولید کرده می‏توان از این طریق حوزه‏های معنایی در گردش در جامعه که به‌دنبال تغییر یا سلطه شکل‏گیری ذهنیت اجتماعی است را آشکار نمود. در این زمینه مدل ...  بیشتر

بررسی و تحلیل سخنان مفسران در اعتبارسنجی قول و فعل «محکیّ» در قرآن کریم

محمد سلطانی رنانی

دوره 7، شماره 1 ، مهر 1397، صفحه 43-58

https://doi.org/10.30473/quran.2018.5211

چکیده
  خداوند در قرآن کریم سخنان یا کرداری را از دیگران نقل می‌کند. برخی از این حکایت‌ها با تأیید یا رد همراه است، ولی برخی دیگر ازاین‌دست آیات تأیید یا رد صریحی در برندارد. مفسران با این‌گونه آیات برخوردی دوگانه داشته‌اند؛ برخی مفسران، به‌ویژه جبرگرایان، ازآن‌جهت که این قول و فعل از خداوند حکایت نشده است و به معصوم نسبت ندارد، آن را ...  بیشتر

تحلیل تطبیقی طوفان نوح در تورات و قرآن

جلیل پروین؛ محمدعلی مهدوی راد؛ فریبا شجاعی

دوره 7، شماره 1 ، مهر 1397، صفحه 59-74

https://doi.org/10.30473/quran.2018.5212

چکیده
  یکی از قصه‌های مشترک در تورات و قرآن کریم، قصه طوفان نوح علیه‌السلام است. بااین‌حال، در آن دو، گسترۀ این عذاب از حیث جهانی یا منطقه‌ای بودن طوفان، دامنۀ هلاک‌شوندگان و نجات‌یافتگان به شکل متفاوتی انعکاس یافته است. همچنین، مبانی الهیاتی، اخلاقی و عقلی این داستان در تورات متفاوت از قرآن است. تورات گسترۀ عذاب را به‌صراحت شامل کل ...  بیشتر

جایگاه‌ زمانی نفخ صور در قرآن؛ کاوشی جهت دستیابی به تصویر قرآنی از مقاطع آینده

فرهاد احمدی آشتیانی؛ نهله غروی نائینی؛ محمدمهدی ذوالفقارزاده

دوره 7، شماره 1 ، مهر 1397، صفحه 75-90

https://doi.org/10.30473/quran.2018.5213

چکیده
  در دست داشتن تصویری روشن و صحیح از آینده بسیار حائز اهمیت است. با آنکه آیات پرشماری از قرآن کریم نیز به توصیف مقاطع زمانی آینده و رویدادهای عظیم پیش رو پرداخته‌اند، هنوز ترسیمی دقیق، روشن و یکتا بر پایه قرآن و روایات صحیح از حوادث آینده و آن‌چه بشریت به استقبال آن می‌رود، در دست نیست. در این میان پرداختن به موضوع «نفخ صور» نقش ...  بیشتر

چندمعنایی ماده «ن‏ذر» در قرآن کریم؛ تحلیلی زبان‏شناختی بر همگرایی ریشه ‏ای میان «نذر» و «انذار»

احمد پاکتچی؛ محمدحسین شیرزاد؛ محمدحسن شیرزاد

دوره 7، شماره 1 ، مهر 1397، صفحه 91-106

https://doi.org/10.30473/quran.2018.5214

چکیده
  «ن‏ذر» ازجمله ماده‏هایی در قرآن کریم است که نقشی مؤثر در ساخت برخی مفاهیم کلیدی ایفا کرده است. از یک ‏سو باید از «نَذر» یاد کرد که ازجمله انگاره‏های دینی محسوب می‏شود که ناظر به منسکی خاص در رابطه انسان با خداوند متعال است. از دیگر سو، با طیفی از واژگان چون «إنذار»، «مُنذِر» و «نَذیر» مواجهیم که با ...  بیشتر

صورت‌بندی مفهوم عدالت در قرآن کریم بر مبنای معناشناسی واژه «قسط»

محمد حسین اخوان طبسی؛ روح الله داوری

دوره 7، شماره 1 ، مهر 1397، صفحه 107-128

https://doi.org/10.30473/quran.2018.5215

چکیده
  «قسط» یکی از مفاهیم کلیدی در قرآن کریم و ناظر به انگاره عدالت است. این انگاره در حوزه‌های مختلف علوم انسانی نظیر علوم سیاسی، اقتصاد، حقوق و مطالعات اجتماعی مورد توجه است. گرچه عالمان مسلمان - و از جمله لغت‌شناسان- درباره مفهوم قسط مطالعه کرده و درنهایت مؤلفه‌های معنایی «عدالت» و «سهم و نصیب» را برای آن برشمرده‌اند، ...  بیشتر

گونه‌شناسی تفسیر قرآن کریم بر پایه ادعیه مأثوره

محمدرضا شاهرودی؛ حمید حسن زاده

دوره 7، شماره 1 ، مهر 1397، صفحه 129-146

https://doi.org/10.30473/quran.2018.5216

چکیده
  تفسیر قرآن کریم پس از آنکه دوره‌های نخستین خود را پشت سر گذاشت و حدیث (به‌عنوان تنها منبع شناخت) در تفسیر قرآن نقش ایفا نکرد، صبغه اجتهادی به خود گرفت و نیازمند منابع بیشتر برای فهمی دقیق‌تر شد. به‌ویژه اینکه آن منبع، جنبه شرعی داشته و دارای سنخیت کاملی با خود قرآن از جهت انتساب به معصوم باشد. در جستجوی این مهم با منبع یا اصلی دیگر ...  بیشتر