قربان ابراهیمی
چکیده
علامه طباطبایی، مفسر المیزان، بهرغم آنکه آثار همگون در زن و مرد را دلیل بر اشتراک زن و مرد در گوهر انسانی میداند؛ اما مانند مفسران قبل از خود به ضعف عقل زن در قیاس با مرد معتقد است. ایشان با استناد به آیه 18 سوره زخرف حیات زن را حیات عاطفی و حیات مرد را حیات عقلانی دانسته و قائل به ضعف نیروی تعقل و قوه استدلال زن در مقایسه با مرد است ...
بیشتر
علامه طباطبایی، مفسر المیزان، بهرغم آنکه آثار همگون در زن و مرد را دلیل بر اشتراک زن و مرد در گوهر انسانی میداند؛ اما مانند مفسران قبل از خود به ضعف عقل زن در قیاس با مرد معتقد است. ایشان با استناد به آیه 18 سوره زخرف حیات زن را حیات عاطفی و حیات مرد را حیات عقلانی دانسته و قائل به ضعف نیروی تعقل و قوه استدلال زن در مقایسه با مرد است و بر این بنیاد تفاوتهای حقوقی بین زن و مرد را در فقه اسلامی توجیه میکند. در این نوشته برای فهم هرچه دقیقتر، تفسیر ایشان در چهار دلیل تنظیم گردید و پس از بررسیهای لازم و با استفاده از دیگر تفاسیر به این نتیجه انجامید که برخلاف نظر المیزان، پرورش زن در لابهلای زینتها و ناتوانی وی از جدال پردازی، وصفی ذاتی و تغییرناپذیر زن نیست و بیشتر ریشه در نگرش عصر جاهلیت به زن و نظامهای تربیتی غیر اسلامی دارد. زن مانند مرد میتواند با فراگیری حکمتهای علمی و عملی، هم قوه تعقل خویش را تازگی و طراوت بخشد، هم قوای طبیعی خود را تحت زعامت عقل درآورد. همچنین بین علاقهمندی زن به زینت و زیور و عطوفت ورزی او ملازمهای نیست و تفاوت زن با مرد در موضوع ارث، گواهی دادن و موضوع قوّام بودن مرد هیچیک نمیتوانند نشئتگرفته از ضعف عقلی زن و مبیّن آن باشند.
احمد پاکتچی
چکیده
سکنا یا انس گرفتن مردان به زنان در قرآن کریم و احادیث بارها گوشزد شده است، ولی فهم این آموزه، نهتنها امروز که در سدههای متقدم نیز با ابهاماتی نزد مفسران و شارحان حدیث روبهرو بوده است. امروز هم برای مخاطبان حاضر این پرسش در میان است که در این نصوص سخن از چه نوع نسبتی میان مردان با زنان است و محتوای این نصوص تا چه اندازه به استوارسازی ...
بیشتر
سکنا یا انس گرفتن مردان به زنان در قرآن کریم و احادیث بارها گوشزد شده است، ولی فهم این آموزه، نهتنها امروز که در سدههای متقدم نیز با ابهاماتی نزد مفسران و شارحان حدیث روبهرو بوده است. امروز هم برای مخاطبان حاضر این پرسش در میان است که در این نصوص سخن از چه نوع نسبتی میان مردان با زنان است و محتوای این نصوص تا چه اندازه به استوارسازی مبانی خانواده و تا چه اندازه به لذتجویی مردان مربوط میشود و چرا گرانیگاه این نسبت زنان است. در مقاله حاضر کوشش شده است تا با ریشهشناسی و استفاده از روشهای زبانشناسی تاریخی به تحلیل آیات و احادیث مربوط پرداخته شود و در موارد نیاز از مطالعات تطبیقی متون ادیان نیز استفاده شده است. بهعنوان دستاورد پژوهش میتوان گفت آموزه قرآنی سکنا، کاملاً ناظر به استوارسازی مبانی خانواده است و آموزه انس در احادیث، یا برآمده از آن است که ماده قرآنی «س ک ن» به ماده «ا ن س» نقل به معنا شده و تحولات اجتماعی به موازات تحولات زبانی مسیر این آموزه را تغییر داده است؛ یا به موازات آموزه قرآنی سکنا، نسبت انس میان مرد و زن بهعنوان یک آموزه دیرین در ادیان ابراهیمی و نه تفسیر سکنا، در روایات اسلامی مطرح گشته است.