نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• زهرا منصوری ¹
• سید عبدالرسول حسینی زاده ²

¹ دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

² استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

چکیده

مفسران براساس اصول و مبانی خویش به تفسیر قرآن پرداخته‌اند، که برخی از آن مبانی بین مفسران مشترک و برخی مختص یک یا چند مفسر است. آیت الله خامنه‌ای در طی سالیان متمادی با تأکید بر مباحث اجتماعی به تفسیر قرآن پرداخته‌اند؛ سیدقطب نیز با تأکید بر همین گرایش در تفسیر «فی ظلال القرآن» سعی در نمایاندن راهی برای ایجاد جامعه‌ای برپایه دین اسلام دارد. این دو مفسر گر چه در مبانی کلی تفسیری، اشتراکاتی دارند ولی اختلاف اساسی در نحوه‌ی بکارگیری مبانی در آثار آنها نمود دارد.

پژوهش حاضر به روش تطبیقی-تحلیلی ضمن اشاره به وجوه اشتراکات دو مفسر در مبانی، از اصول و مبانی اختلافی آنها سخن می‌راند، تا در مقایسه‌ای تطبیقی و تحلیل بین تفاوت سبک‌ها، اختلاف دیدگاههای تفسیری هر دو را بیابد. از بررسی تفاسیر رسیده از هر دومفسر، می‌توان دریافت که هر دو در بهره‌گیری از روایات، باور به اعجاز قرآن و بهره‌گیری از اسباب نزول و تاریخ و سیره، نظرات مشابهی دارند، ولی در نحوه‌ی بکارگیری آنها و میزان استفاده از هریک از آنها تفاوت آشکاری بین آنها وجود دارد؛ علاوه بر آن در حجیت یا عدم حجیت اقوال صحابه و تابعین و نسخ قرآن دیدگاه‌های کاملا متفاوتی دارند.

کلیدواژه‌ها

• تفسیرتطبیقی
• خامنه‌ای
• سید قطب
• مبانی تفسیر
• گرایش تفسیری

موضوعات

• تفسیر