نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• یاسر دلشاد ¹
• علیرضا آزاد ²

¹ دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی، دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد

² استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

عام‌بودن موضوع هرمنوتیک و نقش اساسی آن در مقوله فهم متون، زمینه را برای کاربست آن در موضوعات متعدد، ازجمله قواعد تفسیر قرآن فراهم می‌آورد. سیره مفسران در قرون متمادی، تمسک به برخی از روش-های تفسیری برای نیل به درک صحیح معانی آیات و مراد الهی، مورد توجه بوده است. از سوی دیگر؛ مفسر ملزم به کاربست روش‌های علمی و دوری گزیدن از روش نماها به مانند تفسیر به رأی قرآن است.

این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی، همسان انگاری هرمنوتیک فلسفی و تفسیر به رأی را در حوزه قواعد فهم قرآن بررسی می‌کند. پس از طرح9 دلیل‌‌همسان انگاران و نقد آنها، به این نتیجه می‌رسد که عدم درک صحیح آموزه‌های هرمنوتیک فلسفی مهم‌ترین دلایل همسان انگاری هرمنوتیک فلسفی و تفسیر به رأی است. براساس نتایج حاصله، نه تنها کاربست آموزه‌های هرمنوتیک فلسفی در حوزه فهم قرآن، همسان با تفسیر به رأی قرآن نیست بلکه بکارگیری آن به فهم ژرف آیات و درک بهینه روش نماها مدد می‌رساند.

کلیدواژه‌ها

• هرمنوتیک
• تفسیر قرآن
• تفسیر به رأی
• هرمنوتیک فلسفی
• مبانی تفسیر

موضوعات

• تفسیر