با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی قرآن و عهدین ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد، ایران.

2 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه پیام نور

3 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد، ایران

4 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد، ایران.

5 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد، ایران

10.30473/quran.2024.71929.3392

چکیده

وجود آدمی در طول تاریخ گرایش به زیبایی‌ها و تنفر از زشتی‌ها دارد و همواره مفید و مضر بودن زیبایی‌ها به عنوان یک دغدغه فردی و اجتماعی شایان توجه است؛ از جمله واژگان قرآنی که چون حقیقتی در کالبد کلمات زبان عربی آمده، واژه «زینت» با معانی متعدد است که وجه اشتراک همه آن‌ها، زیبایی و آراستگی در امور مختلف است. به نظر می‌رسد «زینت» دارای مفهوم گسترده‌تری نسبت به معنای لغوی است. مقاله حاضر در تلاش است با روش توصیفی- تحلیلی ماده «زین» را براساس رویکرد معناشناسی و بر پایه رابطه همنشینی و جانشینی مورد واکاوی قرار دهد تا به این سؤال پاسخ گوید که روابط همنشینی و جانشینی واژگان چگونه به فهم دقیق واژگان می‌انجامد؟ دستاورد پژوهش نشان می‌دهد که «زینت»، همراه ذکر رابطه‌های همنشینی و جانشینی، با افزایش گستره‌ی معنایی رو به رو است، بدین معنا که در اثر همنشینی زینت با کلماتی چون: اعمال سوء، سماء، ایمان، قلب و... ما را به سوی دو نوع زیبایی حقیقی و مجازی رهنمون می‌سازد و در رابطه جانشینی کلماتی مانند: حلیة، جمال، ریش، تسویل و...، جایگزین زینت شده است که هر کدام مصادیقی از زینت را در بر می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات