محمد ناصحی؛ لیلا السادات مروجی
چکیده
پیوندهای خویشاوندی و روابط خانوادگی، گستره وسیعی از آیات قرآن را به خود اختصاص داده و در زمینههای مختلفی فقهی، تاریخی و اجتماعی مطرح شده و محمول احکام بسیاری درخصوص محرمیت، ارث، احسان و انفاق، ازدواج و طلاق و غیره قرار گرفته است. پژوهش حاضر عهدهدار شناخت واژگان حوزه خویشاوندی در قرآن و تبیین دلالت آن واژگان بر انواع روابط و پیوندهای ...
بیشتر
پیوندهای خویشاوندی و روابط خانوادگی، گستره وسیعی از آیات قرآن را به خود اختصاص داده و در زمینههای مختلفی فقهی، تاریخی و اجتماعی مطرح شده و محمول احکام بسیاری درخصوص محرمیت، ارث، احسان و انفاق، ازدواج و طلاق و غیره قرار گرفته است. پژوهش حاضر عهدهدار شناخت واژگان حوزه خویشاوندی در قرآن و تبیین دلالت آن واژگان بر انواع روابط و پیوندهای خویشاوندی از خلال مطالعه آیات قرآن و با تکیه بر اقوال لغویون و نظرات مفسران قرآن کریم است. واژگان بهکار گرفته شده در قرآن کریم جهت توصیف روابط خویشاوندی از حیث کمیت، وسعت و دوری و نزدیکی عبارتاند از: «اهل، آل، عشیره، رهط، فصیله، قبیله، شعب و قوم» و نیز واژههای «قربی و ارحام.» در میان واژگان مذکور، واژه «اهل» کوچکترین واحد خویشاوندی و واژه «شعب» بزرگترین واحد خویشاوندی را نشان میدهد. بدین معنا که واژه «اهل» ظهور در معنای خانواده فرد داشته و به ترتیب واژههای «آل، عشیره، رهط و فصیله» گستره وسیعتری از خویشاوندان را در برمیگیرند. واژگان «قبیله و شعب» اشاره به حوزه وسیع خویشاوندی در طبقات انساب عربی داشته و بیانگر روابط نسبی دور، پیچیده و البته ادعایی ایشان است. دلالت واژه «قوم» بر معنای خویشاوندی دلالتی تضمنی است و در قرآن کریم در معنای خویشاوندی نیز استعمال شده است. همه واژگان مذکور توصیفگر روابط نسبی در ابعاد مختلف بوده و درخصوص «عشیره، رهط و فصیله» به «اقارب نزدیک پدری فرد» اطلاق میشوند.
علیرضا سبحانی؛ محمد ناصحی
چکیده
مهمترین شاخصه تلاوت مطلوب قرآن کریم، ابتناء آن بر ارائه معانی و مفاهیم صحیح کلام الهی است تا از رهگذر آن هدف اصلی تلاوت که هدایتگری و معرفتافزایی است حاصل گردد. این هدف با فراگیری دانش وقف و ابتدا و بهکارگیری آن در تلاوت، قابل دستیابی است. از سوی دیگر دانش وقف و ابتدا مبتنی بر برداشتهای تفسیری عالمان این شاخه از دانشهای قرآنی ...
بیشتر
مهمترین شاخصه تلاوت مطلوب قرآن کریم، ابتناء آن بر ارائه معانی و مفاهیم صحیح کلام الهی است تا از رهگذر آن هدف اصلی تلاوت که هدایتگری و معرفتافزایی است حاصل گردد. این هدف با فراگیری دانش وقف و ابتدا و بهکارگیری آن در تلاوت، قابل دستیابی است. از سوی دیگر دانش وقف و ابتدا مبتنی بر برداشتهای تفسیری عالمان این شاخه از دانشهای قرآنی است. از این رو، مقاله حاضر با بررسی تطبیقی دیدگاههای ابوعمرو دانی و محمدعلی خلفالحسینی در دانش وقف و ابتدا و دیدگاههای تفسیری مفسران برگزیده، در جستجوی میزان دقت و صحت نظرات این دو عالم وقف و ابتدا و ارائه الگویی مطلوبتر جهت تصحیح و بهبود تلاوت قرآن کریم است. علت انتخاب دانی آن است که میتوان وی را پایهگذار معروفترین تعاریف و تقسیمبندی رایج در وقف و ابتدا دانست. محمد علی خلفالحسینی نیز از آن رو برگزیده شده است که علامتگذاریهای رایج وقف و ابتدا در بسیاری از مصاحف متداول در جهان اسلام یا بهطور کامل براساس دیدگاههای وی است یا حداقل با آن قرابت فوقالعادهای دارد. حاصل تحقیق آنکه در 60 موضع مطرح شده در 20 موضع با مفسران تطابق ندارد که 6 موضع آن رأس الآیه است که در آن دانی آنها را بیان نموده و در 14 موضع بعدی که حدأقل یکی از علماء آن را بیان نموده با نظر مفسران تطابق ندارد که علت آن پوشیده ماندن برخی از ارتباطات یا دقت مفسران از دید عالمان وقف و ابتداست.