با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی قرآن و عهدین ایران
دوره 10 (1400-1401)
دوره 9 (1399-1400)
دوره 8 (1398-1399)
دوره 7 (1397-1398)
دوره 6 (1396-1397)
دوره 5 (1395-1396)
دوره 4 (1394-1395)
دوره 3 (1393-1394)
دوره 2 (1392-1393)
دوره 1 (1391-1392)

 

تعداد دوره‌ها 11
تعداد شماره‌ها 22
تعداد مقالات 229
تعداد نویسندگان 411
تعداد مشاهده مقاله 713,582
تعداد دریافت فایل اصل مقاله 246,817
نسبت مشاهده بر مقاله 3116.08
نسبت دریافت فایل بر مقاله 1077.8
-----------------------------------------
تعداد مقالات ارسال شده 2,404
درصد پذیرش 9
زمان پذیرش (روز) 425
تعداد پایگاه های نمایه شده 8
تعداد داوران 165

 

 

شبکه اجتماعی

 

 

«پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن» نشریه‌ای است با رویکرد علمی که با رسالت توسعه دانش و انتشار نتایج تحقیقات حاصل از پژوهش‌های بنیادی، کاربردی و توسعه‌ای در موضوعات مختلف مربوط به قرآن پژوهی، تفسیر، زبان و زبانشناسی قرآن را به صورت دو فصلنامه با صاحب امتیازی دانشگاه پیام نور منتشر می‌کند. سایر اطلاعات این نشریه به شرح زیر می‌باشد:

  • نشریه علمی پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن با همکاری مشترک انجمن علمی قرآن و عهدین ایران در قالب‌تفاهم نامه همکاری منتشر می‌شود.
  • فلودیاگرام مراحل داوری و پذیرش مقاله در قسمت فرایند پذیرش مقالات شرح داده شده‌است.
  • حقوق معنوی: کلیه حقوق معنوی اثر متعلق به نویسنده است؛
  • این نشریه با احترام به قوانین اخلاق در نشریات تابع قوانین کمیتۀ اخلاق در انتشار  (COPE) می‌باشد و از آیین نامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی می نماید.
  • نوع نشریه: نشریه علمی
  • شیوه انتشار: الکترونیکی و چاپی
  • نوع مقالات قابل انتشار: علمی-پژوهشی/ علمی ترویجی
  • توالی انتشار: دوفصلنامه
  • زبان نشریه: فارسی و علاوه بر آن چکیده و منابع مقالات به انگلیسی 
  • متوسط زمان داوری مقالات:  6 هفته
  • سرقت ادبی: جهت پیشگیری از سرقت ادبی از سامانه مشابه یاب متون علمی همیاب استفاده می‌شود.
  • دسترسی رایگان و آزاد به مقالات
  • چنانچه مقاله از حامی یا تامین‌کننده اعتبار پژوهشی برخوردار باشد، درج آن در مقاله توسط نویسنده الزامی می‌باشد.
  • کشور محل انتشار: ایران
  • ناشر:  دانشگاه پیام نور، معاونت پژوهش و فناوری
  • حوزه  فعالیت تخصصی:  علوم قرآن و حدیث
  • شروع انتشار:  پاییز و زمستان 1391
  • هزینه بررسی و پذیرش مقاله: در حال حاضر سه میلیون ریال تا مرحله پذیرش قطعی و سه میلیون ریال هزینه انتشار
  • نوع  داوری: فرایند داوری تخصصی به صورت داوری بسته و دوسو ناشناس و حداقل دو  داور و یک داور تطبیقی
  • بازه زمانی بررسی اولیه: یک هفته کاری
  • نحوه انتشار: چاپی و الکترونیکی
  • ضریب تاثیر (ISC):  0.114
  • شماره و تاریخ مجوز کمیسیون نشریات وزارت عتف:  12691/18/3  مورخ  07/02/1392
  • شماره و تاریخ مجوز هیات نظارت بر مطبوعات (وزارت ارشاد): 1131/124 مورخ 22/03/1387
  • شاپای چاپی: 3804-2322
  • شاپای الکترونیکی: 2538x-614X
  • ایمیل نشریه:  quran@pnu.ac.ir

در صورت وجود هرگونه سوال، برای نشریه ایمیل ارسال فرمائید. به ایمیل شما در 48 ساعت کاری پاسخ داده خواهد شد.

 

 

تفسیر
تبیین ضرورت توجّه به «وجوه قرآنی» منقول از اهل بیت (ع) در ترجمۀ صحیح قرآن کریم

حسن اصغرپور؛ نجیبه قدیانی

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402، صفحه 11-23

https://doi.org/10.30473/quran.2023.65803.3232

چکیده
  دانش مفردات، با هدف خدمت به فهم واژگان و عباراتِ دشواریاب قرآنی بنیان نهاده شد. پیشینۀ بنیان‌گذاریِ این دانش، به سدۀ دوم هجری بازمی‌گردد. نخستین آثار تفسیری نگاشته‌شده در جهان اسلام، به‌واقع کتابهایی در جهت تفسیر و تبیین مفرداتِ دشوار قرآنی بوده‌اند که در قالب غریب القرآن‌ها، معانی القرآن‌ها و مجاز القرآن، پا به عرصۀ نشر نهادند. ...  بیشتر

تفسیر
نقش سیاق در تحلیل معنایی سور اذائیه اخروی با تاکید بر قرائن پیوسته لفظی (با محوریت تفاسیر المیزان و فی ظلال القرآن)

نیلوفر حسینی ترکانی؛ ،سیده فاطمه هاشمی؛ احمدرضا غایی

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402، صفحه 25-37

https://doi.org/10.30473/quran.2023.63343.3127

چکیده
  چکیدهپژوهش حاضر با هدف بررسی نقش و کارکرد مؤلفه سیاق در تحلیل معنایی پنج سوره اذائیه اخروی «الواقعه، التکویر، الانفطار، الانشقاق، الزلزال» به منظور شناخت بیشتر فهم آیات و هشدارهای الهی در آیات این سور در موضوع قطعیت وقوع قیامت و حقانیت حسابرسی اخروی تنظیم شد‌ه‌است.بررسی‌ اجمالی از حیث ابعاد معنایی و محتوایی سور مذکور معلوم ...  بیشتر

زبان قرآن
بررسی جایگاه زبان‌شناختی بافت در سوره مبارکه کهف از دیدگاه جرجانی

بهرعلی رضایی؛ عباس اقبالی؛ روح‌الله صیادی‌نژاد

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402، صفحه 39-49

https://doi.org/10.30473/quran.2022.58707.2941

چکیده
  بافت را می‌توان مطمئن‌ترین و مهم‌ترین ابزار مفسّر برای ورود به تحلیل متون به‌ویژه سوره‌های قرآن دانست. تعابیری چون: زمینه، بافت، بافت موقعیتی و بافتار و اصطلاحاتی چون مقام، شأن نزول و اسباب نزول در سنت تفسیر قرآن مواردی هستند که در ذیل معنایی سیاق یا بافت قرار می‌گیرند. «جرجانی» (471ق) از جمله افرادی است که بیش از هزار سال پیش، ...  بیشتر

تفسیر
معناشناسی درختان فرازمینی مذکور در قرآن کریم و مبانی آن از دیدگاه ملاصدرا

مهدی زمانی

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402، صفحه 51-64

https://doi.org/10.30473/quran.2023.57797.2907

چکیده
  این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی دیدگاه ملاصدرا در خصوص درختان فرازمینی مذکور در قرآن کریم و تبیین، تحلیل و ارزیابی مبانی او در این زمینه می‌پردازد. «شجره زیتونه»، «سدره المنتهی»، «طوبی»، «شجره طیبه»، «زقوم» و «شجره ممنوعه» در قرآن به حقایق و اموری فرازمینی اشاره دارند و تعیین معنا و جایگاه ...  بیشتر

تفسیر
واکاوی معنایی کلمه «توفی» در آیه 55 سوره آل عمران از منظرگاه مفسران فریقین

حسین ستار؛ خدیجه زینی وندنژاد

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402، صفحه 65-79

https://doi.org/10.30473/quran.2023.63904.3146

چکیده
  داستان تولد، پیامبری و حتی عروج حضرت عیسی(ع) از موضوعاتی است که به صورت مجمل در آیات قرآن کریم بیان شده است. آیه ی 55 سوره آل عمران، به صورت کلی به داستان توفی و عروج اشاره نموده است. باتوجه به اینکه «توفی» بر وجوه گوناگونی دلالت دارد؛ از اینرو چالش گاه مفسران اعم از شیعه و سنی برای نیل به معنای صحیح آن بوده است و هرکدام از مفسران برپایه ...  بیشتر

زبان قرآن
چالش های برون متنی کشف گونه ی زبان قرآن در حوزه ی هرمنوتیک

کمال الدین صالحیان راد؛ عبدالهادی فقهی زاده؛ محمد هادی امین ناجی؛ محمود کریمی؛ ناصر محمدی

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402، صفحه 81-95

https://doi.org/10.30473/quran.2022.43143.2417

چکیده
  فهم حقیقت زبان قرآن، نیازمند اندیشه‌ورزی تام، در چالش‌گاه‌های «درون متنی» و «برون متنی» این کتاب است. این نوشتار، با ورود به عرصه‌ی «هرمنوتیک»، ضمن بررسی اجمالی این علم، جدّی‌ترین شبهات و چالش‌های «هرمنوتیک متن»(به طور خاص: هرمنوتیک فلسفی) را، مورد نقد و ارزیابی علمی و عقلی قرار داده و تلاش نموده است تا با ...  بیشتر

تفسیر
تحلیلی بر تفسیر فراتاریخی قرآن(با تأکید برنظرات علامه طباطبایی و آیت الله معرفت)

امان اله ناصری کریموند؛ علی ظهوری راد؛ عبدالرسول هادیان شیرازی؛ علی احمد ناصح

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402، صفحه 97-109

https://doi.org/10.30473/quran.2023.59070.2953

چکیده
  چکیده نوشتار حاضر که به تحلیل تفسیر فراتاریخی قرآن کریم می‌پردازد، با تأکید بر دیدگاه‌های علامه طباطبایی و آیت الله معرفت به انجام رسیده است. در قرآن پاره‌ای از گزاره‌های حقیقی وجود دارد که به‌طور ذاتی عمومیت دارند و در عصر نزول ناظر به مصادیق آن عصر بودند و در اعصار دیگر می‌توانند بر مصادیق دیگر قابل انطباق باشند. همچنین پاره‌ای ...  بیشتر

زبان قرآن
همسان سازی قصه‌های قرآنی با متن در روایت‌گری زیدری

علی عابدی

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402، صفحه 111-127

https://doi.org/10.30473/quran.2023.46615.2561

چکیده
  هم‌حضوریِ محتوایی برخی آثار ادبی با آیات قرآنی، بر فخامت و ارزش ادبی آنها افزوده است. نفثه‌المصدور، اثر زیدری نسوی از منابع ادبی- تاریخی دورة خوارزمشاهی با کاربرد یکصد و سی آیه نمونه‌ای از آنهاست. روایت زیدری از جهات همسان‌سازی، تناسب‌آفرینی، همپایگی موسیقایی و آوایی، نوعی هم‌حضوری و بینامتنیّت با قصّه‌های قرآنی ایجاد نموده ...  بیشتر

تفسیر
تحلیل گفتمانی سوره واقعه بر اساس الگوی تنشی گریماس

آزاده عباسی

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402، صفحه 129-143

https://doi.org/10.30473/quran.2023.63750.3141

چکیده
  امروزه بهره‌گیری از دانش‌های روزآمد، روشی مهم برای تحلیل متون دینی ـ مذهبی به شمار می‌آید. ساختار زبانی قرآن، به نحوی است که از بهترین مسیرها برای انتقال پیام بهره برده است. مطالعات «نشانه‌شناسی» با رویکردهای متفاوت ازجمله دانش‌های روزآمد در دنیای معاصر است. ساختار الگوی تنشی، یکی از الگوهای نشانه‌شناسی مربوط به دوران پساگریماسی ...  بیشتر

تفسیر
ترسیم شبکه مضامین و تناسب آیات سوره عنکبوت با استفاده از روش تحلیل مضمون

محمد عترت دوست؛ سحر امیری فر

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402، صفحه 145-162

https://doi.org/10.30473/quran.2023.61027.3030

چکیده
  از جمله مسائل مهم و مورد مناقشه در رابطه با قرآن کریم، مسئله ارتباط و تناسب آیات یک سوره با همدیگر است. برخی از مستشرقان عدم وجود نظم ظاهری در آیات یک سوره را دلیل بر غیر علمی بودن این کتاب و تدوین آن در طول تاریخ یا تحریف شدن گرفته اند. در مقاله برخی دیگر از مفسران قرآن کریم با تأکید بر وجود ارتباط و تناسب آیات سوره تلاش کرده اند تا وجود ...  بیشتر

تفسیر
واکاوی ترجمه آیه 172 سوره اعراف بر اساس انسجام متنی و تحلیل واژگان

اباذر کافی موسوی

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402، صفحه 163-173

https://doi.org/10.30473/quran.2023.66646.3226

چکیده
  برخی مفسران برای وجود عالم ذر به آیه ۱۷۲ سوره اعراف استناد کرده‌اند؛ ولی برخی، معنای واژگان و ظهور آیه را مخالف این ادعا می‌دانند. پژوهش حاضر به روش توصیفی– تحلیلی و با هدف یافتن ترجمه صحیح و مطابق با شواهد سیاقی است تا پاسخی برای این پرسش بیابد که مناسب‌ترین ترجمه آیه 172 سوره اعراف بر پایه ساختار و انسجام متنی سوره اعراف چیست؟ ...  بیشتر

تفسیر
اصطلاح‌شناسی میزان با تکیه بر آیه 25 سورۀ حدید و نقش آن بر جایگاه عقل درآموزه‌های دینی

شیما محمودپور قمصر؛ محسن قاسم پور

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402، صفحه 175-188

https://doi.org/10.30473/quran.2023.65373.3185

چکیده
  عمقِ پایان‌ناپذیر آموزه‌های قرآن سبب شده است که همواره با تأمل در آیات و واژگان آن، دریافت بدیعی از این کتاب آسمانی حاصل شود. در این نوشتار با بررسی اقوال تفسیری در مورد واژه «میزان» ذیل آیه‌ 25 سوره‌ حدید، یک دیدگاه تفسیری، به مثابه مصداق ارجح مطرح گردید. مفسران در تفسیر این واژه نظریات متفاوتی بیان کرده‌اند که عبارتند از: ...  بیشتر

زبان قرآن
تحلیل محتوای پیمان‌های سیاسی خداوندی در خطاب های قرآن کریم

اصغر هادوی کاشانی؛ حنان عمیدی

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402، صفحه 189-207

https://doi.org/10.30473/quran.2023.65843.3199

چکیده
  قرآن به عنوان قانون اساسی اسلام به مباحث سیاسی اهمیّت خاصی می‌دهد. در موضوع پژوهش پیرامون پیمان‌های سیاسی قرآن ، باید به دنبال آیات متعددى باشیم که محورهای اساسی سیاست را بیان نموده است. این مصحف به عنوان کتاب راهنمای بشر برای رسیدن به جامعه مطلوب اسلا‌‌می‌، در پیمان‌های خداوندی از مؤمنان به مسائل سیاسی اشاره کرده است. این مقاله ...  بیشتر

تفسیر
واکاوی تحلیلی کاربست اختلاف قراءات مذکور در روایات اهل بیت (ع) (مطالعة موردی: تفسیر نورالثقلین)

الهام زرینکلاه؛ آمنه امیدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 اردیبهشت 1403

https://doi.org/10.30473/quran.2024.67083.3236

چکیده
  یکی از موارد قابل توجه در روایات تفسیری اهل بیت(ع)، این است که در ارتباط با برخی آیات قرآنی، قراءاتی ذکر شده که گاهاً با قراءت مشهور متفاوت است. این پژوهش با به کارگیری روش کتابخانه‌ای و تحلیل داده‌ها ضمن استخراج این‌گونه روایات در منبع مورد تحقیق یعنی تفسیر نورالثقلین، به تبیین جایگاه قراءات و سپس کارکرد آن پرداخته و به این نتیجه ...  بیشتر

زبان قرآن
بررسی تطبیقی آرای مفسران شیعه و اهل سنت در مورد معنا و مصداق فروگذاری «إصر» و «اغلال» توسط پیامبر گرامی اسلام (ص) در آیه 157 سوره اعراف

علی محمدی آشنانی؛ فاطمه اسبقی؛ ربابه عزیزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 31 اردیبهشت 1403

https://doi.org/10.30473/quran.2024.55672.2856

چکیده
  یکی از ویژگی‌های پیامبر گرامی(ص) در قرآن کریم فرونهادن «إصر» و «أغلال» می‌باشد: «وَ یَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَ الْأَغْلَالَ الَّتِی کَانَتْ عَلَیْهِمْ» (اعراف/ 157) که مفسران، درباره معنا و مصادیق آیه، آرای گوناگونی ابراز کرده‌اند. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی- تطبیقی، به نقش صرفی- نحوی واژگان «إصر» و «أغلال، ...  بیشتر

زبان قرآن
نقش تصویر سازی هنری قرآن بر مفهوم آیات بدون تغییر در معنا

هادی رزاقی هریکنده ئی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 خرداد 1403

https://doi.org/10.30473/quran.2024.65883.3200

چکیده
  در تفسیر باید در کنار مفهوم سازی؛ تصویر سازی هنری قرآن نیز اصل قرار گیرد زیرا هر تصویری در قرآن برای خود اصالت داشته، و به موقعیت خاصی اشاره می کند و ما نمی توانیم تصویرهای دیگر را به جای آنها به کار ببریم. مع الوصف برخی مفسران در توضیح آیات؛ ضمن تغییراتی در معنا تصویر سازی خودشان را جایگزین آیات نموده که این عمل موجب تغییر در عبارتهای ...  بیشتر

زبان قرآن
بررسی تفاوت معنایی «مُلک» و «ملکوت» با تکیه بر روابط هم‌نشینی و تاکیدهای بلاغی

ربابه عزیزی؛ زهره اخوان مقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 تیر 1403

https://doi.org/10.30473/quran.2024.68262.3282

چکیده
  نگاهی به تفاسیر فریقین درباره چیستی «ملکوت» بیانگر آن است که اکثرا به‌ معناشناسی لغوی پرداخته‌ و بیان عبارت «شدت در مُلک» بیشترین نمود را در تفاسیر دارد، در حالی‌که صرف معنای لغوی گویای حقیقت امر نیست. نگاره حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به‌بررسی تفاوت معنایی «مُلک» و «ملکوت» با توجه به‌ روابط همنشینی و تاکیدهای ...  بیشتر

تفسیر
بررسی تطبیقی مبانی تفسیری آیت الله خامنه‌ای و سید قطب

زهرا منصوری؛ سید عبدالرسول حسینی زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 تیر 1403

https://doi.org/10.30473/quran.2024.59350.2968

چکیده
  مفسران براساس اصول و مبانی خویش به تفسیر قرآن پرداخته‌اند، که برخی از آن مبانی بین مفسران مشترک و برخی مختص یک یا چند مفسر است. آیت الله خامنه‌ای در طی سالیان متمادی با تأکید بر مباحث اجتماعی به تفسیر قرآن پرداخته‌اند؛ سیدقطب نیز با تأکید بر همین گرایش در تفسیر «فی ظلال القرآن» سعی در نمایاندن راهی برای ایجاد جامعه‌ای برپایه ...  بیشتر

تفسیر
نقد و بررسی دیدگاه مفسران پیرامون چرایی عدم مطابقت پرسش و پاسخ در آیات (مؤمنون/86- 89)

امینه فیروزسنگری؛ علی ثامنی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 تیر 1403

https://doi.org/10.30473/quran.2024.65753.3193

چکیده
  استفاده از پرسش برای ایجاد ذهنیت مساعد جهت تفهیم حقیقت به مخاطب،یکی روش‌های تربیت عقلانی قرآن به شمار می‌آید و خداوند در آیات بسیاری مانند آیات (مؤمنون/84-89)، جهت تفهیم حقیقت ربوبیّت خود به مشرکان از این روش استفاده نموده است. ناظر به این آیات، اولاً به سبب عدم مطابقت ظاهری پرسش از کیستی رب و حاکم و پاسخ از مالکیّت خداوند به هر دو سؤال ...  بیشتر

تفسیر
سنجش همسان انگاری هرمنوتیک فلسفی و تفسیر به رأی

یاسر دلشاد؛ علیرضا آزاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 تیر 1403

https://doi.org/10.30473/quran.2024.58845.2947

چکیده
  عام‌بودن موضوع هرمنوتیک و نقش اساسی آن در مقوله فهم متون، زمینه را برای کاربست آن در موضوعات متعدد، ازجمله قواعد تفسیر قرآن فراهم می‌آورد. سیره مفسران در قرون متمادی، تمسک به برخی از روش-های تفسیری برای نیل به درک صحیح معانی آیات و مراد الهی، مورد توجه بوده است. از سوی دیگر؛ مفسر ملزم به کاربست روش‌های علمی و دوری گزیدن از روش نماها ...  بیشتر

تفسیر
ملقّب شدن یعقوب (ع) به «اسرائیل» در عهد عتیق و بازتاب آن در حدیث و تفسیر اسلامی

محسن رجبی قدسی؛ سیده فرناز اتحاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 تیر 1403

https://doi.org/10.30473/quran.2024.65319.3183

چکیده
  بر پایه گزارش عهد عتیق، مردی با یعقوب تا طلوع فجر کشتی ‏گرفت و چون نتوانست بر وی غلبه کند، ران یعقوب را فشرد و به او گفت: از این پس نام تو «اسرائیل» خواهد بود، زیرا با خدا و انسان مجاهده کردی و نصرت یافتی. همین داستان در حدیث و تفسیر اسلامی انعکاس یافته است و "اسرائیل" لقب یعقوب نبی(ع) پنداشته شده است. در حالی که بنا بر شواهد ...  بیشتر

تفسیر
«فرا‌تحلیل چالش حقیقت یا مجاز آیه‌ 38 سوره مبارکه الأنعام در میان پژوهشگران دینی معاصر»

حانیه صادقی؛ عباس مصلایی پور؛ امید شفیعی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 تیر 1403

https://doi.org/10.30473/quran.2024.67920.3269

چکیده
  این پژوهش درصدد است، با استفاده از روش فراتحلیل به بررسی نظرات پژوهشگران معاصر قرآن کریم، ذیل آیه 38 سوره مبارکه الأنعام یا مفاهیم مرتبط با آن در محدوده زمانی سالهای 1400-1392 بپردازد؛ زیرا مرور نظام‌مند، ارزیابی و بررسی هدفمند پژوهش‌ها گامی در جهت رشد تحقیقات در حوزه‌های مختلف دانش بشری است. یافته‌ها و نتایج تحقیق نشان داد، اختلاف ...  بیشتر

زبان قرآن
زبان قرآن، زبان حیرت و هدایت

فاطمه ملک احمدی؛ عبد الهادی فقهی زاده؛ زهرا خیراللهی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 تیر 1403

https://doi.org/10.30473/quran.2024.68126.3277

چکیده
  زبان دین یکی ازاصطلاحات نوپدید درمطالعات غربی است که با هدف رمزگشایی از عبارات غامض عهدین به کار رفته است.این اصطلاح مانند دیگرمسائل علمی جدید ،متفکران مسلمان را به تامّل واداشته تادر موضوعی جدید به نام زبان قرآن قلم بزنند،که بعضی از مسائل آن از سوی علمای پیشین طرح شده بود.دو عامل زیربنای نظرات این پژوهشگران را تشکیل داده است،یکی ...  بیشتر

زبان قرآن
بررسی تشبیه مضمر یا ضمنی در آیات مربوط به قیامت

زهرا نادعلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 تیر 1403

https://doi.org/10.30473/quran.2024.62638.3106

چکیده
  تشبیه، مانند کردن چیزی است به چیزی دیگر؛ مشروط بر اینکه آن مانندگی مبتنی بر کذب باشد نه صدق؛ یعنی ادّعایی باشد نه حقیقی. تشبیه را به اعتبارات مختلف انواعی هست و اهل بلاغت، تشبیه را به جهت غرابت و دیر یاب بودن یا نبودن به مُضْمَر و صَریح تقسیم می‌کنند. تشبیه مُضْمَر یا ضِمْنی یا مستتر که می‌توان آن را تشبیه پنهان نامید، تشبیهی است که ...  بیشتر

زبان قرآن
معناشناسی تاریخی- توصیفی واژه‌ی أُمَّة

آمنه دقیق شیرازی؛ مریم ولایتی؛ سید محمدعلی قائم مقامی الحسینی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 تیر 1403

https://doi.org/10.30473/quran.2024.67761.3259

چکیده
  معناشناسی تاریخی و توصیفی واژگان قرآن،از روش‌های نوین پژوهش در قرآن کریم است. این روش برای واژگانی به کار می رود که دارای معانی متعدد در قرآن هستند و لازمست معنای واژه در هر آیه و سیر تطور آن با توجه به منابع پیشین کشف شود. واژه أمة از نظر مفسران، در تمامی موارد استعمال آن، در یک معنا به کار نرفته بلکه ،مطابق با سیاق هر آیه، در معانی ...  بیشتر

تفسیر
نقش نحو متن قرآنی در تفسیر

جواد آسه؛ حمید آریان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 مرداد 1403

https://doi.org/10.30473/quran.2024.66382.3221

چکیده
  پژوهش‌های جدید ادبی در زبان عربی برای علم نحو سه گرایش نحو تعلیمی، نحو علمی، نحو تعلیمی- علمی قائل شده و نیز از نحو قرآنی با عناوین سه گانه نحوتعلیمی قرآنی، نحوعلمی قرآنی، نحو نص قرآنی و از نقش آفرینی نحو نص قرآنی در تفسیر قرآن سخن به میان آورده‌اند. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی نقش نحو متن قرآنی در تفسیر قرآن می پردازد. ...  بیشتر

تفسیر
کاربرد دانش تقدیم و تاخیر در تفسیر آیه ۳۰ سوره قصص

نصیرالدین جوادی؛ فریبا فهامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 مرداد 1403

https://doi.org/10.30473/quran.2024.66324.3218

چکیده
  دانش تقدیم و تأخیر از جمله علوم مقدماتی تفسیر قرآن است که جهت واکاوی و پرده‌برداری از پیام‌ها و آموزه‌های الهی قرآن کریم در کیفیت چینش و تنظیم واژه‌ها، جمله‌ها، شبه جمله‌ها و حتی آیات و موضوعات قرآنی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین ابزار عالمان دین و قرآن‌پژوهان می‌باشد. در برخی آیات کتاب آسمانی مسلمانان بنا بر دیدگاه بعضی دانشمندان ...  بیشتر

تفسیر
واکاوی رویکرد کنایه از موصوف در سه تفسیر تبیان، کشاف و المیزان

مجتبی مقتدائی؛ علیرضا دل افکار

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 شهریور 1403

https://doi.org/10.30473/quran.2024.68060.3275

چکیده
  در قرآن کریم، یکی از آفرینش‌های هنری در بیان مصادیق عبارات مبهم، استفاده از کنایه از موصوف است. این نوع کنایه به معنای بیان صفاتی غیرصریح درباره فرد یا شیء است که با قرینه‌ای مشخص به یک موصوف خاص یا عمومی اشاره دارد. در این پژوهش، رویکرد کنایه از موصوف در تفسیرهای تبیان، کشاف و المیزان بررسی شده است. برخی نتایج، بیانگر این واقعیت است ...  بیشتر

تفسیر
بازخوانی تفسیر آیه 143سوره اعراف « فلما تجلی ربه » در همخوانی با گرایش‌های کلامی و عرفانی

زهرا خیراللهی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1403

https://doi.org/10.30473/quran.2024.66420.3222

چکیده
  اختلاف دیدگاه‌های تفسیری معلول عوامل متعددی است که بررسی فرآیند تفسیر می‌تواند نحوه اثرگذاری این عوامل را آشکار کند. هدف تحقیق حاضر، بازخوانی فرآیند تفسیر آیه میقات «فلما تجلی ربه» در همخوانی با یکی از این عوامل مهم یعنی گرایش‌های تفسیری است. روش پژوهش، تحلیلی و مبتنی بر توصیف و تبیین است: توصیف اقوال مختلف و فرآورده‌های تفسیری، ...  بیشتر

زبان قرآن
معناشناسی «زینت» در قرآن کریم با تأکید بر روابط همنشینی و جانشینی

مریم نظربیگی؛ جواد خانلری؛ ابراهیم نامداری؛ فاطمه گودرزی؛ فاطمه سبزعلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مهر 1403

https://doi.org/10.30473/quran.2024.71929.3392

چکیده
  وجود آدمی در طول تاریخ گرایش به زیبایی‌ها و تنفر از زشتی‌ها دارد و همواره مفید و مضر بودن زیبایی‌ها به عنوان یک دغدغه فردی و اجتماعی شایان توجه است؛ از جمله واژگان قرآنی که چون حقیقتی در کالبد کلمات زبان عربی آمده، واژه «زینت» با معانی متعدد است که وجه اشتراک همه آن‌ها، زیبایی و آراستگی در امور مختلف است. به نظر می‌رسد «زینت» ...  بیشتر