احمد پاکتچی؛ محمدحسین شیرزاد؛ محمدحسن شیرزاد
چکیده
«نذر» ازجمله مادههایی در قرآن کریم است که نقشی مؤثر در ساخت برخی مفاهیم کلیدی ایفا کرده است. از یک سو باید از «نَذر» یاد کرد که ازجمله انگارههای دینی محسوب میشود که ناظر به منسکی خاص در رابطه انسان با خداوند متعال است. از دیگر سو، با طیفی از واژگان چون «إنذار»، «مُنذِر» و «نَذیر» مواجهیم که با ...
بیشتر
«نذر» ازجمله مادههایی در قرآن کریم است که نقشی مؤثر در ساخت برخی مفاهیم کلیدی ایفا کرده است. از یک سو باید از «نَذر» یاد کرد که ازجمله انگارههای دینی محسوب میشود که ناظر به منسکی خاص در رابطه انسان با خداوند متعال است. از دیگر سو، با طیفی از واژگان چون «إنذار»، «مُنذِر» و «نَذیر» مواجهیم که با معنای «ترس» و «هراس» در ارتباطند. قاطبه لغویان و مفسران قرآن کریم، در بحث از ماده «نذر» به ذکر این معانیِ بهظاهر نامرتبط بسنده کرده، نسبت به وقوع اشتراک لفظی (همنامی) یا معنوی (چندمعنایی) سکوت اختیار کردهاند. پژوهش حاضر بر پایه این دیدگاه که مطالعۀ پیشینۀ تاریخیِ واژگانِ مشترک از طریق ریشهشناسی، ابزار کارآمدی برای تمییز اشتراک لفظی از معنوی است، به ریشهیابی «نذر» پرداخته، میکوشد همگرایی ریشهای میان «نَذر» و «إنذار» را به اثبات رساند. این مطالعه نشان میدهد، «نَذر» در بافت نزول قرآن کریم بر منسکی خاص اطلاق میگردد که طی آن، نذرکننده بهمنظور ایمنی ازآنچه میهراسد، با خداوند متعال پیمان میبندد که در صورت برخورداری از حمایتهای الهی، عملی را انجام دهد یا ترک نماید.
