با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی قرآن و عهدین ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکده علوم و فنون قرآن- واحد تهران

چکیده

مقالة حاضر با هدف بازکاویِ اعتبار و کاربرد عقل در حوزة فهم قرآن، از روایات معصومانعلیهم‌السلام که وارثان و عالمان قرآن هستند، مدد می‌گیرد. این پژوهش، ابتدا گامی به‌سوی شناخت عقل برداشته، و از ماهیت عقل، و نیز ارزش آن در کلام اهل بیتعلیهم‌السلام سخن گفته است. آن هنگام، روایات معصومانعلیهم‌السلام را در حیطة ارتباط عقل و فهم قرآن مطرح نموده، و ثابت می‌کند که ایشان نه تنها مخالف ورود عقل به حوزة قرآن نبوده‌اند، بلکه به انحاء گوناگون بر این عمل صحّه گذاشته‌اند. پس از آن روایاتی که به‌نظر می‌رسد موهم عدم اعتبار عقل در زمینة فهم قرآن باشد، مورد بررسی قرار گرفته و از آنها رفع تعارض و ابهام می‌شود، بدین‌صورت که یا جهت صدور این‌گونه روایات، خاص است؛ و یا مخاطب آنها. در نهایت، اهمیت توجه به محدودة کار‌آیی عقل مورد تأکید قرار گرفته، و آفت‌های عقل‌گرایی افراطی، گزارش شده است. این پژوهش با دو حیثیت، می‌تواند از نوع «کاربردی» و یا «بنیادی» باشد.

کلیدواژه‌ها