نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
هیات علمی دانشگاه کاشان
چکیده
در زبان شناختی متن یک داستان، که شخصیت های متفاوت حضور دارند، بر اساس نظریه چند صدایی باختین ، سخنان متفاوت برخاسته از باورهای گونهگون، حاکمیت چند صدایی و آزادی بیان را میرساند. رویکردی که ابزار بیان واقعیت و مایه برجسته گشتن متناست. برای مثال در داستان های قرآن، نقل عبارت سخن شخصیت هایی که باورهای گوناگون و گاهی حق ستیزانه دارند نشانه حاکمیت «چند صدایی» و رویکرد قرآن به آزادی بیان است. در این مقاله به سراغ سوره یوسف (7,) که حاوی «أحسن القصص» (یوسف/3)و آکنده از سخنان متفاوت است رفته و با روش توصیفی ـ تحلیلی، و تبیین واژگان کلیدی این داستان به واکاوی پدیده چندصدایی در این داستان پرداخته و نشان داده شده است که در گفتگومندی این داستان؛ تعبیراتی همانند «یا أبت» و «معاذ الله» در سخنان یوسف(ع) و «یا بنیّ» و «سوّل» و «اجتبی»؛ در اظهارات یعقوب و پارهگفت های تاکیدی برادران یوسف، تعبیر«أکرِمی» و «مَثوی» در گفتار عزیز مصر و عبارت «هَیتَ لَکَ» زلیخا، برخاسته از باورها و جهان بینیهای متفاوت است ودنقل عین این گفتار ها آن هم بدون کم و کاست، یکی از جنبه های اعجاز بیانی قرآن در نشان دادن حاکمیت چند صدایی در این داستان است و رویکرد قرآن به آزادی بیان را میرساند.
اعجاز بیانی، یوسف،چند صدایی، آزادی بیان
کلیدواژه‌ها
- قرآن مجید ، ترجمه حسین انصاریان
- قرآن مجید ترجمه ناصر مکارم شیرازی
- قرآن ترجمه مهدی فولادوند
- بنت الشاطی، عائشه عبد الرحمن(1376ش)، الإعجاز البیانی للقرآن ، ترجمه حسین صابری، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
- حسینی، سید حسین(1393ش) مقاله «آزادی عقیده و آزادی بیان با تکیه بر واکاوی تفسیری آیة ﴿لاَ إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ﴾»مجله معارف قرآنی، دوره 5 سال 1393، دانشگاه علامه طباطبائی ص 90-71)
- رازی، فخر الدین(1990م) التفسیر الکبیر أو مفاتیح الغیب، بیروت، دارالکتب العلمیة.
- سلیمی ، ابراهیم و فاطمه سکوت( 1391) مقاله گفتکو مداری و جند صدایی، مجله ﭘﮋوﻫشی ادﺑﯿﺎت ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺟﻬﺎن ﺷﻤﺎره 17، صص91-77.
- صالحی، پیمان (1396ش)،مقاله« بررسی و تحلیل داستان حضرت یوسف در قرآن کریم در چارچوب الگوی سیمپسون»، مجله زبان و تفسیر قرآن، شماره 2، ص 94-69)
- صالحی ، حمیدرضا و محمود عباسی(1390ش)، مسأله کرامت انسانی وفصل الخطاب اندیشه دینی، فصلنامه اخلاق پزشکی، شماره 16.
- طباطبائی محمد حسین(1394ق)، المیزان فی تفسیر القرآن. ترجمه محمد باقر محمودی، قم، انتشارات جامعه مدرسین.
- طویرات، فوزیة( 2017م)تجلیات السیاق و بیآن أقسامه و تجلیات تطبیقه فی القرآن، الجزائر: جامعة بو ضیاف.
- عاصی،میشال و امیل بدیع یعقوب، 1987م المعجم المفصل فی اللغة و الأدب، بیروت: دارالعلم للملایین.
- عمید ، حسن(1393)، فرهنگ عمید، تهران: انتشارات آگاه.
- غلفان، مصطفی، 2010، فی اللسانیات العامه، بنغازی، دارالکتب الجدیدة.
- میر باقری، سید کاظم(1397ش) مقاله «حق آزادی بیان از منظر قرآن کریم»، مجله علوم سیاسی، باقر العلوم، شماره 81، ص 32-7)
- میرحسینی، سید محمدو حجت رنجی(1396ش) تحلیل معنایی واژه مراودة در قرآن، مجله آموزه های قرآنی، مشهد: دانشگاه علوم رضوی، شماره 25 ، ص 114-91.
- نامور مطلق، بهمن(1387ش)، مقاله باختی«، گفتگومندی و چند صدایی مطاله پیشابینامتنیت باختینی، پژوهشنامه علوم انسانی، شماره 57، تهران: پژوهشگاه عل.م انسانی، ص 414-387.
)